Szkoła Podstawowa im. Świętego Jana Pawła II w Modlimowie

 

Nawigacja

Plan lekcji

Nawigacja

    Nawigacja

      Historia rodu von der Osten

      HISTORIA RODU VON DER OSTEN

                Czas wielkich przemian, które ukształtowały krajobraz kulturowy Europy, przypada na XII-XIV w. wtedy to nastąpiło wielkie poruszenie osadnicze. Początek przemian związanych z kolonizacją niemiecką i na prawie niemieckim przypadł na okres słabnięcia potęgi duńskiej. Jednocześnie do władzy w nadmorskich księstwach słowiańskich doszli młodzi książęta.

      Osadników niemieckich na Pomorze Zachodnie wpuścił Warcisław III, który około 1225 r. przejął rządy w księstwie dymińskim, oraz Barnim I, panujący w księstwie szczecińskim od 1220 r. Ogromną rolę na tych terenach odegrały klasztory, które starały się ściągnąć do swoich posiadłości osadników. Należy tu wspomnieć o biskupie Herman von Gleichen, który zarządzał diecezją kamieńską przez niemal całą drugą połowę XIII w. Lokował on miasta (Nowogard około 1270 r.), fundował klasztory (Kołobrzeg), ściągał niemieckie rycerstwo, mieszczan i chłopów.

      Szczególną jednak rolę w kolonizacji terenów na wschód od Zalewu i Iny odegrały rody rycerskie, tak słowiańskie, jak i napływowe. Z rodzin słowiańskich na uwagę zasługują m. in. Swiętosze, Karnicowie, Borkowie.

      Spośród rycerstwa niemieckiego wymienić tu trzeba - von Behrów, von Ebersteinów, Wedlów Dewitzów, Ostenów.

      Procesy kolonizacyjne XIII i XIV w. stanowiły głęboką cezurę w dziejach Pomorza Zachodniego. Zmieniły one jego ustrój polityczny, społeczny i gospodarczy oraz ukształtowały nowy krajobraz kulturowy, który przetrwał w zasadzie po dzień dzisiejszy.

      W okresie wielkich przemian; w 1219 r. Egehart de Osten^wraz z czwórką swoich braci, został mianowany przedstawicielem księcia Erharda II z Bremy na teren Pomorza, Jeden z Ostenów, Urlich, służył w drużynie księcia Warcisława (1243 r.), a jego brat -Fryderyk- był rycerzem księcia Barnima I.

      W 1248 r. Fryderyk von Osten osiadł na zamku w .Dąbiu Łob. (Waldenburg), a Henryk von Osten- w Płotach (Plathe).

      Oni i ich następcy otrzymali w roku 1363 wyżej wymienione miejscowości oraz okoliczne wsie w lenno wieczyste. Do Dąbia (Waldenburga) w tym czasie należało 9 wsi, prawdopodobnie również Wicimice (Witzmitz). Zamek w Dąbiu położony w lasach, nad jeziorem

      Najczęściej nazwiska starych niemieckich rodzin pochodzą od nazw miejscowości lub nazw geograficznych. Tak było również w wypadku nazwiska Ostenów. Pochodzi ono od rzeki Oste przepływającej między dwiema miejscowościami: Breberharen i Stade, a która na północy Niemiec wpada do Elby.

      Około 1400 roku posiadłości Ostenów - Dąbie i Płoty - stary się areną starć pomiędzy różnymi wasalami. Przez prawie pół wieku trwały walki między Ostenami a sąsiadami. Dopiero Dinnies Osten w 1448 r. przywrócił świetność rodowi. Porozumiał się ze swoim bratem Wedige w sprawie podziału dóbr. Utworzyły się dwie linie rodu Ostenów- pierwsza miała siedzibę w Płotach, a druga w Dąbiu (Waldenburgu) ze wsiami: Gostyń (Justin), Bądkowo (Bandekow), Kocierz (Kotzer), Modlimowo (Mudolelmow), Wicimice (Witzmitz), Wyszobór (Wisbu), Natolewice (Natelfitz), Pniewo (Pinnow), Stołąż (Stółitz), Gardomino (Kardemin), Porąbka (Riibenhogen), Rzesznikowo (Resełkow), Iglice (Geiglitz), Raduń i część Kiełpina.

      Zachodnia część, Wicimice A, były do połowy XVII w. w rękach synów Dinniesa von der Osten i należały do niej wsie: Iglice, Gardemino, Modlimowo, Komorowo. Ta posiadłość była w rodzie Ostenów do 1833 r. W tej części wsi mieściła się szkoła. Do dziś stojący budynek szkolny powstał w 1859 r.

      Już w roku 1784 Bruggemann wzmiankuje o nauczycielu w Wicimicach. Dozór nad szkołami miał Konsystorz (najwyższa władza duchowa w kościele ewangelickim). Dopiero w 1918 r. zakończyło się sprawowanie kontroli nad szkołami przez miejscowych pastorów.

      W księdze urzędowego spisu nieruchomości parafii Wicimice z roku 1874zostalo zanotowane: „Nauczyciel trudni się jako dodatkowym zajęciem rolnictwem. Jego dochód wynosi 180 talarów. W roku 1868 w kasie szkolnej znajdowało się 7 talarów, za które zakupiono szafy szkolne. Do szkoły uczęszczało 139 dzieci...".

      W dniu 01 maja 1908 roku kierownikiem szkoły został Walter Settgast. Uczył w klasach V-VIII, a drugi nauczyciel klasy I-IV. Naukę religii prowadził pastor. Wraz z ustanowieniem stanowiska kierownika wprowadzono etat organisty w kościele.

      W latach 1943-45 nauczycielem był Paul Graunke.

      Najstarszym znaczącym budynkiem obu części Wicimic był kościół, który został przez rodzinę von der Ostenów rozbudowany i otoczony szczególną opieką.

      Wicimice B składały się z 18 domostw. Pierwsza zapisana wiadomość o Wicimicach B pochodzi z 1777 r. Dotyczy ona nieistniejącego już dzisiaj zakładu rzemieślniczego. W tym też roku (jak podają źródła) dokonano spisu portretów rodowych a było ich 33. W czasie wojen napoleońskich Francuzi traktowali je jak tarcze strzelnicze.

      Ród Ostenów, do których należała wschodnia część wsi B, był znaczącym na terenie Pomorza. W czasie panowania Fryderyka Wilhelma I w roku 1713 przeprowadzono reorganizację państwa i utworzono starostwa (landraty). Pierwszym landratem został mianowany Carl Kurt von der Osten, który sprawował ten honorowy urząd do 1724 r. Kolejno urząd landratu pełnili: Christoph (1724-1777), Fredrich (do 1786 r), ostatnim był Felix von der Osten z posiadłości Wyszobór (Wisbu).

      Na początku XVIII w. do Wicimic B (za panowania Carla Kurta) należały: Pniewo A, część Rzesznikowa, później przyłączono Pniewo C, Dąbie (dzięki łączeniu dóbr poprzez małżeństwo).

      Reforma administracyjna z 1827 roku, lokalizuje stolicę powiatu w Łobzie (Labes). Starostami okręgu Resko (Regenwalde), do roku 1895 byli członkowie rodu Ostenów: Georg August i August z Wicimic B, Wilhelm Otto z Wyszoboru (Wisbu), Leopold Julius z Iglic (Geiglitz).

      Posiadłość Ostenów miała około 400 km2, ale dzisiaj trudno określić dokładne granice ich włości.


       
      W 187 lr. Kurt von der Osten pobudował nową siedzibę w Wicimicach B. Kamienie na fundamenty zwożono ze starego zamku w Dąbiu, który został zniszczony przez Kołobrzeżan w XV wieku. Nowy pałac miał około 30 pomieszczeń, z tego 12 pokoi gościnnych. Urządzono go w stylu wiejskim.

      W tym samym okresie wybudowano gorzelnię, zabudowania gospodarcze i stajnię. Właściciel Wicimic B, uczynił ze wsi, nowoczesny zakład rolny. W tym okresie umacniał się rolniczy charakter gospodarki Pomorza Zachodniego.

      Od początku XIX w. następuje systematyczny odpływ ludności z obszarów wiejskich.

      W 1886 roku połączyły się dwa rody von der Ostenów z Wyszoboru i Wicimic dzięki małżeństwu dziedzica Wyszoboru Weidiga von der Osten z Martą z domu Osten z Wicimic.

      Rok 1920 przyniósł kolejny podział majątku. Wicimice B i Pniewo zostały podzielone pomiędzy Kurta Augusta i jego brata Hansa Georga. Obaj bracia mieli gospodarstwa jednakowej wielkości , gdyż Hans Georg dokupił Melno. Kurt August dzięki dobrej gospodarce modernizował i ulepszał swoją posiadłość.

      Tuż po I wojnie światowej w rolnictwie była dobra koniunktura. Niestety lata trzydzieste okazały się bardzo ciężkie dla wsi, którą dotknął także wielki kryzys gospodarczy. Wiele posiadłości ziemskich popadło w długi. Dopiero w 1933 roku nastąpiło ożywienie gospodarcze, wzrosły plony w rolnictwie. Nowy rząd hitlerowski wprowadził oddłużenie dla wschodnich landów.

      W latach 1939-1945 nastąpił upadek posiadłości niemieckich na terenach wschodnich. Mężczyźni poszli do wojska, a majątkami zarządzały kobiety. Do pracy wykorzystywano ludzi różnych narodowości z podbitych przez Niemców krajów. Gdy działania wojenne zbliżały się do Pomorza, wówczas większość posiadaczy ziemskich wraz z rodzinami uciekła za Odrę.

      Część rodzin niemieckich została na stałe na tych terenach, cześć zginęła w czasie ucieczki. Zarządca z gorzelni wicimickiej został zastrzelony przez Rosjan, a stary leśniczy został zabity uderzeniem kolbą karabina w głowę. Niektórzy zostali wywiezieni do łagrów w Rosji.

      Koniec II wojny światowej zakończył pewien etap w historii Pomorza.